Geschiedenis van Mauritius

Arabieren, Portugezen en Hollanders

De geschiedenis van Mauritius begon met Arabische handelaren waren eind 10e eeuw de eersten die van het bestaan van Mauritius afwisten. Ze noemden het eiland Dinarobin, maar vestigden zich daar niet. Ook de Portugese ontdekkingsreizigers vestigden zich niet op het eiland, hoewel ze wel op eiland geweest zijn. Het was Domingo Fernandez die als eerste Europeaan voet aan wal zette. Hij noemde het eiland Ilha do Cerne (Zwanen-eiland). Men vermoedt dat die naam te maken had met de dodo of met de naam van het schip van Fernandez. Het eiland Rodriguez werd ontdekt door Diego Rodriguez in 1528. Samen met Réunion werden de eilanden de Maskarenen genoemd, naar de Portugese admiraal Don Pedro Mascarenhas.

In 1598 landde vice-admiraal Wybrandt van Warwijck op de zuidoost-kust van Mauritius. Hij claimde het voor de Hollanders en noemde het naar de toenmalige Amsterdamse stadhouder, Maurits van Nassau. Het zou echter nog 40 jaren duren voordat de Hollanders zich definitief vestigden op Mauritius. Ze gebruikten het toen als tussenstop tijdens de reizen naar Batavia op Java. Ook wilde de Verenigde Oost-Indische Compagnie op Mauritius een handelsmonopolie vestigen voor het kostbare ebbenhout. Men bouwde nog wel het fort Frederik Hendrik, het oudste Hollandse fort in Afrika. De Hollandse kolonie floreerde echter nooit erg goed en werd in 1710 voorgoed door de Hollanders verlaten, een gehavend en veranderd Mauritius achterlatend. Zo was de dodo uitgeroeid, werden slaven van het vasteland van Afrika geïntroduceerd, bijna al het ebbenhout gekapt, Java-herten, wilde zwijnen, tabak en vooral suikerriet geïmporteerd.

Franse tijd

Vijf jaar later werd Mauritius door de Fransman Guillaume Dufresne d ’Arsal ingenomen en ingericht als handelspost. Hij noemde het Île de France en droeg het over aan de Compagnie des Indes Orientales. Vanaf 1721 vestigden zich definitief Fransen op het eiland en vanaf 1735 werd er een heuse gouverneur aangesteld, Bertrand François Mahé de Bourdonnais. Onder zijn bewind werden de havenfaciliteiten verbeterd, de eerste scholen en een ziekenhuis gebouwd en een wegennet aangelegd.

Vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw kregen de Engelsen het voor het zeggen in de Indische Oceaan. Port Louis werd een vrijhaven voor piraten die van daaruit hun rooftochten ondernamen. De bekendste was de Frans-Mauritiaanse vrijbuiter Robert Surcouf. In 1789, de tijd van de Franse Revolutie, werd de Franse gouverneur afgezet. De slavernij bleef echter gehandhaafd.
Geschiedenis van Mauritius

Engelse tijd

In 1810, ten tijde van de Napoleontische oorlogen, hadden de Engelsen genoeg van de piraterij op de Indische Oceaan. Ze werden echter in eerste instantie door de Fransen verslagen in de slag bij Vieux Grand Port. Het zou de enige zeeslag zijn die ooit door Napoleon gewonnen zou worden. Enige tijd later landden ze op de noordkust van Mauritius bij Cap Malheureux en veroverden alsnog het hele eiland.

Het verdrag van Parijs in 1814 bepaalde uiteindelijk dat Île de France, Rodrigues en de Seychellen aan de Engelsen werd toegewezen. De Engelsen veranderden de naam onmiddellijk weer in Mauritius. De Frans-Mauritianen mochten wel hun taal, religie en rechtssysteem houden.

In 1835 werd de slavernij afgeschaft, de slaven bevrijd en vervangen of aangevuld met arbeiders uit India en China. De Engelsen begonnen de Mauritiaanse suiker wereldwijd te verhandelen en dit zou het bestaansrecht van Mauritius de komende 150 jaar verzekeren. Als gevolg hiervan werden de Frans-Mauritiaanse families tot op de dag van vandaag rijke suikerbaronnen. Intussen werden er nog duizenden Indiase arbeiders aangetrokken, wat uiteindelijk van grote politieke invloed zou blijken te zijn. Meer dan de helft van de inwoners van Mauritius is nu namelijk van Indiase afkomst. In 1901 werd Mauritius bezocht door de Indiase leider Mahatma Gandhi o.a. om te praten over de burgerrechten van de bevolking.

Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog bleef Mauritius gevrijwaard van oorlogshandelingen. Waar het eiland niet van gevrijwaard bleef waren cyclonen, malaria-epidemieën en een inzakkende suikermarkt. In 1936 werd de Labour Party opgericht en na de Tweede Wereldoorlog kon iedereen die 21 was en zijn kon schrijven, lid worden van de partij. Onder de bezielende leiding van Seewoosagur Ramgoolam werd de Labour Party in de jaren ’50 steeds machtiger en vormde de directe tegenhanger van de Partí Mauricien Social Démocrate (PMSD).

Onafhankelijk

Mauritius werd op 12 maart 1968 onafhankelijk. Ramgoolam werd de eerste gekozen premier en bleef dat dertien jaar achter elkaar, uiteindelijk in een coalitie met de PMSD. In 1982 ontstond er na nieuwe verkiezingen een nieuwe coalitie tussen de linkse Mouvement Militant Mauricien (MMM) onder leiding van Paul Bérenger, en de Partí Socialiste Mauricien onder leiding van Anerood Jugnauth. Jugnauth werd premier en Bérenger minister van financiën. Na meningsverschillen tussen beide nam Bérenger als snel ontslag en Jugnauth ging verder met een coalitie bestaande uit de MMM, de PMSD en twee kleinere partijen. In augustus 1983 bleef deze coalitie na verkiezingen aan de macht. Alles ging voorspoedig tot enkele leden van het Mauritiaanse parlement in 1986 betrokken raakten bij een drugsschandaal. De op een zijspoor geraakte Bérenger rook zijn kans, maar ook de verkiezingen van 1987 werden gewonnen door Jugnauth. Na de verkiezingen van 1991 werden de twee opponenten Jugnauth en Bérenger weer in elkaars armen gedreven. Ze bestuurden het land tot 1995 toen Jugnauth de verkiezingen verloor aan Navin Ramgoolam, zoon van de eerste premier Seewoosagur Ramgoolam.

In 1992 werd Mauritius officieel uitgeroepen tot Republic of Mauritius, onafhankelijk van het voormalige Britse moederland.

Na de verkiezingen in september 2000 is de regering van de “Labour Party” (LP) vervangen door een coalitie van de “Mouvement Socialiste Militant” (MSM) en de “Mouvement Militant Mauricien” (MMM). Een belangrijke coalitie-afspraak voorzag er in dat de toenmalige premier Sir Anerood Jugnauth (MSM) in 2003 president zou worden en Bérenger (MMM) premier (thans oppositieleider) tot het eind van de regeringsperiode van vijf jaar. Tijdens de afgelopen verkiezingen in juli 2005 won de Arbeiderspartij, waarna de leider Navim Rangoolam benoemd werd tot premier van de Alliance Sociale coalitie, waarin 5 andere kleinere partijen deel uitmaken. Bezien moet worden in hoeverre president Jugnauth (MMS) en premier Rangoolam (AS) in staat zijn samen te werken. De AS behaalde 38 van de 62 verkiesbare zetels; de oppositie (MMM/MSM) slechts 22 zetels. De verkiezingen vonden naar Afrikaanse maatstaven zonder al te veel problemen plaats. Het verlies van MMM/MSM wordt in brede kring vooral geweten aan de groeiende vrees van economische teruggang.

Tijdens de municipale- en gemeenteraadsverkiezingen van oktober cq. december 2005 heeft de coalitie Alliance Sociale (AS) haar overwinning op MMM/MSM herhaald. De macht van AS is daarmee op alle drie niveaus van bestuur in Mauritius gevestigd. Navin Ramgoolam is opnieuw de premier.